Bu kentlerin yazgısı bir: Ayandon, Ginolu, İstefan ve Hacıveli. Yakınlarındaki akarsuların ağızları bir zamanlar koy’du (körfez). Bu koyların zamanla dolması ve deniz kıyısında daha iyi yaşanılabilecek bir düzlük oluşması nedeniyle Türkeli, Ayancık, Abana ve Çatalzeytin öne çıkarak, bu eski şehirler haritalardan silindi.AYANDONAyandon’un nerede olduğunu bulmakta oldukça zorlandık. Ayandon, Türkeli’nin 3 kilometre kadar güneyindeki bugünkü Hamamlı köyüdür. Türkeli Çayı’nın (Ayardın Deresi) kıyısındadır. Per Minas Bıjişkyan, 1817 Ayandon’unu şöyle tanımlar: “Ay Andon namına eski bir kilise ve evler ihtiva eder. Buraya gemiler yalnız yazın yanaşabilir”Osmanlı arşivlerinde Ayandon’da 1850 dolayında da birçok geminin yapıldığı yazılı. Bundan, 1860’ta bile Ayandon’un deniz kıyısında olduğu anlamını çıkarıyoruz. Demek ki o zaman, bugünkü Türkeli’den Ayandon’a dek, uzunluğu en az 3 kilometreye varan bir ‘koy’ vardı.*) 9 Mart 1860 tarihli Osmanlı Arşivi’nde şöyle yazar: “Abanalı Hacı Hasan oğlu Hacı Mustafa Kaptan’ın kullandığı Ayandon’da inşa olunan gemiye sened-i bahrî verilmesi” (15 Şaban 1276 H. Dosya No:151, Gömlek No:12 Fon Kodu: A.}DVN).Ayandon’da oldukça eski bir cami (1827) ve bugün kullanılmayan çok eski bir hamam var (bugünkü Hamamlı adını bu hamamdan aldığı anlaşılıyor). Bugünkü Türkeli’nin bulunduğu yer eski haritalarda “Ayandon Burnu” olarak geçer (kimi haritalarda Ayandon’un adı “Antonios”; Ayandon Burnu da “Antonios Burnu” olarak gösteriliyor). Türkeli, bu koyun dolup, üzerinde yaşanılacak bir düzlük oluşunca hızla büyümeye başlar. 1950’de bile Türkeli’nin 5 km batısındaki Gündoğdu Köyü (Kirkoz) tecimsel (ticari) yaşamda Türkeli’den öndedir. İlk deniz motorunu (motorlu deniz taşıtı) ve yumurta tüccarlarını Türkeli’nden önce Kirkozaltı’nda (Gündoğdu) görüyoruz.Türkeli’nin bilinen ilk adı Yarna’dır. Bucaklıkla beraber “Gemiyanı” adını alır (1922’de TBMM kararıyla Ayandon’un adının Türkçe olmaması nedeniyle bucaklık Türkeli’ne kaldırıldı). Gemiyanı adı, burada gemi yapıldığından değil, kıyıda batık bir gemi bulunduğu için verilmiştir. Sonra adı “Türkeli” olur. 1935’te bucaklık, beş yıl için Helaldı’ya (Güzelkent) geçti (İlçe Ayancık’tır*). Türkeli 1957’de ilçe oldu. *) “Ayancık Kazası’na bağlı Türkeli Nahiyesi merkezinin Gemiyanı köyünden Helaldı köyüne nakli” (Cumhuriyet Arşivi. Tarih 8 Mayıs 1935. Sayı, 11317, Fon Kodu 30..11.1.0, Yer 95.12..6).
Yerel
03 Kasım 2019 - 19:13
Güncelleme: 17 Kasım 2019 - 12:57
Bölgemizde haritadan silinen şehirler
Yerel
03 Kasım 2019 - 19:13
Güncelleme: 17 Kasım 2019 - 12:57
Bölgemizde eski tarihlerden bu yana gerek coğrafi, gerekse jeopolitik yapı itibariyle değişimlerin olması, şehirleşmelerin yaşandığı bölgelerde farklılık göstererek, bazı şehirler haritadan silindi.
Bu haber 6621 defa okunmuştur.
İlginizi Çekebilir
Haritada Çatak bile varmış o zamanlar(Chatak).
Tarihsel açıdan güzel bi haber olmus. 1860'larda ayandon ise.,cumhuriyete kadar yani 60 sene icinde koyun dolması ve yasanılacak düzlüğün olusması ilginç. Zaten hamamlı köyünden türkeline doğru bakalım dümdüz sağında solunda dağlar var demekki kücük körfezmiş. kafamda canlandırdım suan gercekten öyle gibi geldi. İlçemizle alakalı tarihi, jeopolitik, cografi bilgilerin devamını bekliyoruz. Akcabükte sanırım banamar diye biyer var orada gemi kalıntıları varmıs duyduğuma göre yüksek bi mevkide. Bu önceden denizin okadar yüksekte oldugunu gösterir Bununla ilgili arastırma yapıp haber yaparsanız seviniriz