TÜRKELİ TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ
Ailelerin çocuklarıyla sık sık ve geç kalmadan uyuşturucuların zararları hakkında konuşmalarının, onları uyuşturucudan uzak durmaya yönelttiği görülmektedir. Ancak bu konuda ne zaman ve nasıl konuşulacağını, ne söyleneceğini bilmek önemlidir.
Çocuğumla uyuşturucudan uzak durması konusunda ne zaman konuşmalıyım?
* Küçük yaşlardan itibaren çocuğunuza sigara, alkol ve madde kullanımının zararlarından bahsedebilirsiniz. Bunun için birlikte olduğunuz, sohbete müsait herhangi bir zamanı seçebileceğiniz gibi televizyonda izlediğiniz ya da radyoda dinlediğiniz bir haberi vesile edebilir ve bu vesileyle gerekli uyarıları verebilirsiniz. Çocuğunuz uyuşturucunun her an karşısına çıkabileceği, kendisini bağımlılıktan koruması gerektiği, akran baskısına nasıl karşı koyabileceği konularında fikir sahibi olmalıdır.
* Sadece bir kereye özgü bir konuşma yapmak yerine muhtelif zamanlarda konuyu açarak gerekli hatırlatmaları yapmanız çok daha faydalı olacaktır.
Çocuğumla uyuşturucudan uzak durması konusunda konuşurken ona ne söylemeliyim?
* Uyuşturucunun vücudumuza zararlı etkileri konusunda ona bilgi verin.
* Uyuşturucu kullanmanın bir suç olduğunu ve ne gibi yasal sonuçları olduğunu (hapse düşmek, işten atılmak, öğrenim bursundan olmak, ehliyetini kaybetmek vb.) ona anlatın.
* Uyuşturucu kullanmasını kesinlikle istemediğinizi ve kullanmasının sizi çok üzeceğini, hayal kırıklığına uğratacağını net bir şekilde ona söylemekten çekinmeyin.
* Neden uyuşturucu kullanmamak gerektiğini onunla tartışın ve onun bu konuda fikir yürütmesini sağlayın.
* Uyuşturucu kullanmanın yaratabileceği çeşitli olumsuz durumları ve sonuçları ona anlatın. Örneğin uyuşturucu kullananların AIDS’e yakalanabileceklerini, trafik kazalarına sebep olduklarını, erken yaşta bu maddeleri kullananların gelişmelerinin durduğunu veya gelişme bozuklukları gösterdiklerini, arkadaş ve aile ilişkilerinin bozulduğunu ona anlatın.
ÇOCUĞUNUZUN MADDE KULLANIP KULLANMADIĞINI NASIL ANLAYABİLİRSİNİZ?
Aşağıdaki belirtilere dikkat ediniz. Kullanılan maddeye bağlı olarak farklı belirtiler olabileceğini unutmayınız. Herhangi bir maddeye evet cevabı veriyorsanız, bu durumun başka bir sebepten kaynaklanıp kaynaklanmadığına emin olunuz. Bu belirtilerin çocuğunuzun genel olarak yaşadığı sorunlar değil, son zamanlarda ortaya çıkan değişiklikler olduklarından emin olunuz
A. Fiziksel Belirtiler:
Gözlerinde kızarıklık ve göz bebeklerinde büyüme var mı?
Ani kilo kaybı var mı?
Uyku bozuklukları yaşıyor mu? (aşırı uyuma, uyuyamama vb.)
Son zamanlarda sık sık burun kanaması sorunu yaşamaya başladı mı?
Fiziksel görünümünde bir değişiklik var mı?
Kişisel bakımını ihmal ediyor mu?
Hareketlerinde önemli bir koordinasyon bozukluğu dikkatinizi çekiyor mu?
Vücudunun herhangi bir yerinde nasıl olduğunu hatırlayamadığı ya da size açıklayamadığı yaralanma, yanma, burkulma, incinme benzeri bir durum var mı?
Alışılmadık bir ağız kokusu duyuyor musunuz? Ya da vücudunda veya elbiselerinde bu tip bir koku fark ettiniz mi?
Vücudunda veya ellerinde istemsiz titreme var mı?
Tutarsız veya geveleyerek mı konuşmaya başladı?
Sinirli ve saldırgan olmaya başladı mı?.
B. Davranışsal Belirtiler:
Son zamanlarda okulda sorun yaşıyor mu?
Okula ve derslere karşı ilgisinde azalma var mı? Ders başarısında düşme var mı?
Dikkatinde azalma var mı? Performans kaybı var mı?
Okul dışındaki aktivitelere (hobiler, spor vb.) karşı ilgisinde azalma var mı?
Arkadaşlarından veya öğretmenlerinden şikâyetler geliyor mu?
Son zamanlarda harçlığının yetmediği veya para kaybettiği oldu mu?
Evden değerli bir eşyanın eksildiği oldu mu?
Arkadaşlarından borç para aldığına dair bir duyumunuz oldu mu?
Hırsızlık davranışıyla karşılaştınız mı?
Son zamanlarda kendini dış dünyadan izole ettiğini, içine kapandığını, şüpheli davrandığını düşünüyor musunuz?
Alkol ve uyuşturucuyla ilgili müziklere, gruplara, posterlere karşı ilgi artması var mı? Arkadaş grubunda veya her zaman takıldığı mekânlarda bir değişiklik var mı?
Son zamanlarda göz damlası, gözyaşı sıvısı kullanmaya (gözlerindeki kızarıklığı saklamak için) başladı mı?
Suç işleme davranışıyla karşılaştınız mı?
C. Psikolojik Belirtiler:
Kişiliğinde aniden ortaya çıkan, açıklayamadığınız bir değişiklik gözlemliyor musunuz? Duygu durumunda ani değişimler, asabiyet, ani patlamalar veya nedensiz gülme gibi davranışları var mı?
Beklenmedik bir şekilde zaman zaman ortaya çıkan bir aşırı hareketlilik, bir aktivite artışı gözlemliyor musunuz?
Genel bir motivasyon eksikliği, odaklanma güçlüğü, dalgınlık, uyuşukluk gözlemlediniz mi? Herhangi bir sebebi olmaksızın korku duyduğu, içine kapandığı, gerginlik yaşadığı veya aşırı şüphecilik gösterdiği oluyor mu?
